İnsanı diğer canlılardan ayıran en önemli iki özellik duygu ve akıl.
Bir birinin karşıtı gibi düşünülen bu iki kavram insanoğlunun hayat mücadelesinde ve anlam arayışındaki en önemli iki araç.
Hayatımızın her alanında bu iki kavramın etkisinde kalırız, karar veririz. Yeri gelir duygularımız ağır basar mantıksız işler yaparız; yeri gelir olaylara saf mantıksal yaklaşır sonrasında ise vicdan azabı çekeriz.
Bireyselliği ve mantığı ön plana çıkaran batı toplumlarının aksine bizim gibi doğu toplumlarında duygular bir çok kez aklın önüne geçer.
Film izlerken acıklı bir sahne görünce ağlayacak kadar duygusal ; küçük bir tartışmada karşı tarafa zarar verecek kadar kontrolsüz olabiliyoruz.
Genetik kodlarımıza işlenmiş bu duygusallık , her alanda olduğu gibi ekonomik ilişkilerimizi de etkilemektedir.
“Altın en iyi yatırım aracıdır, hiç bir zaman düşmez.” “Ben Bitcoin‘ciyim arkadaş çok seviyorum!”
“Düşüş başladı. Hemen satalım!”
“Daha çok yükselecek inanıyorum.”
“Abi ben çok heyecanlandım, dayanamayacağım satıyorum.”
Bu ve bunun gibi yüzlerce cümleye her gün şahit oluyoruz.
Konu para ,yatırım ve kazanma hırsı olunca duygu kontrolü daha da zorlaşıyor. Bu yüzdendir ki büyük ve profesyonel yatırımcılar insanların duygu ve dürtülerine yönelmekte, onları etkilemeye, manipüle etmeye çalışmaktadır.
Artık daha da düşmez dediğiniz bir mal düşmeye devam eder. Daha da çıkmaz dediğiniz bir sembol rekorlar kırar.
Siz kendi duygularınızı kontrol edemezken , onlar sizin duygularınızı da kontrol eder. Sadece sizin paranızı almakla kalmazlar; ayrıca size pişmanlık, üzüntü sinirlilik, mutsuzluk gibi bir çok psikolojik semptom yaşatırlar.
Duygularımız tabi ki önemli. Duyguları ile hareket edip yatarımlardan para kazanan az daha olsa insan da var. Ancak kaybedenleri dikkate aldığımızda kazananlar okyanusta bir tas su misali az ve ender.
Peki ne yapacağız ?
Yatırım yaparken mantık duygu dengesini her zaman göz önüne almalıyız , anlık duygulara göre hareket etmemeliyiz.
Bir meta’ya, emtiya’ya ve coine duygusal olarak bağlanmamalı, her zaman bilimsel yaklaşımı , teknik- temel analizi, stratejik ve eleştirel düşünceyi ön plana almalıyız.
Ekonomi literatüründe başarıya ulaştıran bilimsellik, üretim ,disiplin ,analiz gibi bir çok altın kavramlardan biri duygu kontrolü fakat en fazla yok sayılanlarından biri.
“Mantıklı düşünüp mantıksız davranmak insan yapısının özelliğidir.” -Anatole France-
